5 favoriete artikelen op Participatiekompas van onze adviseurs en trainers

Hoe critical friends participeren bij zorgvernieuwing

door: Joop Beelen, adviseur regionale participatie (inmiddels met pensioen)

“Meebeslissen bij grote veranderingen in de zorg? Ga er maar aan staan, als patiëntenvertegenwoordiger. Absoluut geen eenvoudige klus. Zeker als het over ‘alle’ patiënten gaat en niet uitsluitend over de mensen van ‘jouw’ patiëntenorganisatie.

Daarom vind ik de aanpak en ervaringen van Menno Wagenaar en Eefje Broertjes zo inspirerend: ze laten zien hoe je bij grote veranderingen, in een ingewikkeld krachtenveld, een flinke impact kunt hebben als spreekbuis van ‘de mensen om wie het gaat’.

• Praktische les: stel je vooral op als de bewaker van goede participatieprocessen in plaats van dat je pretendeert namens alle patiënten te spreken.
• Belangrijke voorwaarde: doe het samen als duo patiëntvertegenwoordigers en houd je rol en samenwerkingsproces bespreekbaar.

Inspirerend voor iedere patiëntenvertegenwoordiger die in complexe bestuurlijke overleggen aan de slag is of gaat!”

5 redenen om de participatiematrix te gebruiken

door: Martine Versluis, adviseur patiëntenparticipatie

"Laatst hoorde ik een verhaal van een meneer die gevraagd was om vanuit zijn ervaringsdeskundigheid bij te dragen aan een project. Vol enthousiasme was hij begonnen materiaal te verzamelen en mensen te spreken met dezelfde aandoening.

Pas op een vergadering bleek dat er wat anders van hem werd verwacht. Al het materiaal dat hij had verzameld als input voor het project, kon niet meer meegenomen worden. Het project was al in een vergevorderd stadium. Grote aanpassingen waren niet meer mogelijk. Zijn voorbereidend werk was voor niets.

Voorkom teleurstelling bij participatie:

• bespreek bij de start wat je van elkaar verwacht,
• en of je ook  aan die verwachtingen kunt en wilt voldoen.

De participatiematrix is daar een perfect hulpmiddel bij. Het artikel 5 redenen om de Participatiematrix te gebruiken zet dat nog eens helder op een rijtje."

Harteraad publiceert manifest tegen schijnparticipatie

door: Jolanda van Dijk, adviseur organisatieontwikkeling

“Harteraad onderzocht of ze wel voldoende impact maken met hun participatie. Ze deden dat met de verandertheorie. Zo achterhaalde Harteraad uit eerdere projecten welke werkwijze bij participatie echt bijdraagt aan verbetering voor de achterban. Daarmee werd duidelijk wat wel en wat niet werkt in een samenwerking. Een goede basis voor de 9 voorwaarden die de patiëntenorganisatie sindsdien stelt bij ieder verzoek tot samenwerking.

Dat is goed voor alle betrokkenen. Niet alleen voor patiënten, ook voor onderzoekers, zorgprofessionals en beleidsmakers. Want de goed onderbouwde voorwaarden voor participatie door Harteraad maken zorgprojecten en -onderzoek beter.

Tip: de voorwaarden gaan over de samenwerking, los van de aandoening. Daarom zijn ze geschikt voor elke patiëntenorganisatie. Lees het artikel over het manifest tegen schijnparticipatie van Harteraad en maak er gebruik van.”

Handboek burgerparticipatie in beleid en projecten

door: Marieke van Noort, adviseur regionale participatie

“Bij regionale participatie pionieren we volop om de verworvenheden van burgerparticipatie en die van patiëntparticipatie samen te brengen. Want veel regionaal beleid voor zorg en ondersteuning raakt zowel alle burgers als specifieke patiëntengroepen.

Burgerkracht Limburg slaagt er met hun handboek Burgerparticipatie erg goed in om de participatiematrix (een instrument uit de patiëntenparticipatie) praktisch toepasbaar te maken voor beleid en projecten in de regio.

Bovendien: de begrijpelijke taal van dit handboek leest erg fijn, en de handige tools en voorbeelden maken het handboek bijzonder toegankelijk. Écht iets waar je in de dagelijkse praktijk meteen mee aan de slag kan. Het handboek Burgerparticipatie in beleidsvorming en/of projecten is een inspiratiebron voor iedereen die – in welk domein dan ook – met participatie bezig is!”

Zo krijg je de juiste patiëntinbreng op de juiste plek bij onderzoek

door: Eva Vroonland, adviseur patiëntenparticipatie

'Wie kan ik dan benaderen om mee samen te werken?’ Misschien is dat wel de meestgestelde vraag die we van onderzoekers krijgen. Dat het belangrijk is om daar goed bij stil te staan, en dat het antwoord verschilt per situatie, is voor veel onderzoekers nieuw.

Collega Casper Schoemaker en langjarige trainer bij PGOsupport (nu INVOLV) Maarten de Wit onderscheiden 4 persona’s, elke in een andere fase van hun ziekte. In iedere fase kan iemand waardevol participeren in onderzoek. Maar het maakt nogal verschil of iemand net de diagnose kreeg (persona 1) of bijvoorbeeld al jaren met een aandoening leeft en bestuurslid is bij een patiëntenorganisatie (persona 4).

Alle 4 hebben waardevolle ervaring, maar voor verschillende vraagstukken. Maak kennis met de 4 persona’s en ontdek hoe je de juiste patiënteninbreng op de juiste plek krijgt bij onderzoek. Niet als keurslijf, maar als hulpmiddel en gespreksstarter.”

Smaakt dit naar meer?

Meer goede voorbeelden, tools, methoden en publicaties voor patiëntenparticipatie vind je in de Kennisbank. Selecteer op deze categorieën of gebruik de zoekbalk. En kom je er niet uit of heb je een vraag? Neem vooral contact met ons op. We helpen je graag verder!