4 manieren om te achterhalen wat er bij patiënten leeft

Wachtkamergesprek of instant feedback-gesprek

• Voor een eerste indruk van wat er leeft.

Wachtkamergesprekken zijn een mooie en laagdrempelige manier om met patiënten en naasten ongedwongen in gesprek te gaan. De zorgverlener kiest een goede (wachtkamer)plek. Bijvoorbeeld in de centrale hal, voor contact met een gevarieerde groep. Of in de wachtkamer van een poli, voor contact met een specifieke patiëntengroep.
De zorgverlener spreekt patiënten en/of naasten aan over een onderwerp of thema binnen de zorg. Een vragenlijst is handig, maar hoeft niet. Het doel van wachtkamergesprekken is eerste input te krijgen en inspiratie op te doen vanuit patiënten- en naastenperspectief.

Instant feedback of wachtkamergesprekken:

• geven direct een beeld van thema’s en onderwerpen die leven bij patiënten en naasten
• bieden de mogelijkheid om deelnemers te werven voor één van de volgende, meer diepgaande gespreksgroepen.

Meer over wachtkamergesprekken vind je in de Kennisbank.

Focusgroepen

• Voor diepgaandere gesprekken. Bijvoorbeeld als vervolg op wachtkamergesprekken.

In een focusgroep vraag je 6 tot 12 patiënten of naasten naar hun ideeën, motieven, belangen en denkwijzen over afgesproken onderwerpen of thema’s binnen de zorg.
Er is altijd een gespreksleider die de deelnemers op hun gemak stelt en voor een open en veilige sfeer zorgt. De gespreksleider maakt gebruik van een vragenlijst of ‘topic’-lijst.
Deelnemers krijgen de ruimte om in eigen woorden antwoord te geven op vragen en de achtergronden toe te lichten. De discussie verloopt prettig. Vaak vinden deelnemers het leuk om ideeën met elkaar uit te wisselen. De focusgroep wordt opgenomen met een voice recorder of videocamera en er komt een verslag van.

Een focusgroep:

• geeft een goede basis voor het invoeren van verbeteringen of voor beleidsontwikkelingen. 

Meer over focusgroepen vind je in de Kennisbank.

Els-Borstgesprek

• Draagt ook bij aan goede communicatie tussen zorgverlener en patiënt/naaste.

In een Els-Borstgesprek gaan patiënten en zorgverleners met elkaar in gesprek over vooraf afgesproken onderwerpen of thema’s binnen de zorg. Zij hebben geen behandelrelatie met elkaar. De groepsgrootte varieert van 3 tot 8 zorgverleners en evenveel patiënten/naasten. Er is een onafhankelijke gespreksleider. Het gesprek duurt ongeveer 1,5 uur. Tijdens dit gesprek kijken patiënten en zorgverleners vanuit elkaars perspectief naar de verschillende situaties binnen de zorg. Patiënten en zorgverleners ervaren vaak dat zorgverleners bijvoorbeeld vooral gericht zijn op het verstrekken van medisch correcte informatie. Terwijl patiënten juist behoefte hebben aan gesprekken over emoties.  

Els-Borstgesprekken:

• vergroten begrip tussen zorgverlener en patiënt/naaste
• vergroten de betrokkenheid van zowel patiënt als zorgverlener
• verbeteren de communicatie tussen zorgverlener en patiënt/naaste
• verbeteren zo de zorgverlening.

Meer over Els-Borstgesprekken vind je in de Kennisbank.

Spiegelgesprekken

• Om te ervaren hoe de patiënt/naaste de zorgverlening beleeft.

In een spiegelgesprek gaat een groep van maximaal 12 patiënten of naasten met elkaar in gesprek over vooraf bepaalde onderwerpen of thema’s binnen de zorg. Er is een gespreksleider. Dit gesprek duurt maximaal 2 uur. De patiënten/naasten zitten in een kring. De zorgverleners zitten buiten de kring. Zorgverleners nemen geen deel aan het gesprek, ze luisteren alleen. Wel kunnen ze aan het eind van het gesprek vragen stellen. Het is niet de bedoeling dat er door die vragen een discussie ontstaat.

Spiegelgesprekken:

• houden zorgverleners een spiegel voor
• vergroten bewustwording bij zorgverleners over de patiëntbeleving
• geven waardevolle informatie die kan helpen de zorg te verbeteren.

Meer over spiegelgesprekken lees je in de Kennisbank.